4 grudnia 2020 Komisja Europejska podpisała z konsorcjum FORTHEM kolejną umowę grantową, tym razem w ramach funduszu Horyzont 2020 „Nauka z udziałem społeczeństwa i dla społeczeństwa”. Trzyletnie finansowanie (od stycznia 2021 do grudnia 2023) ma wspomóc dalszą integrację partnerskich uczelni w sieć tak zwanych Uniwersytetów Europejskich.
Parterami w projekcie są nadal Johannes Gutenberg-Universität (Moguncja, Niemcy), Université de Bourgogne (Dijon, Francja), Jyväskylän yliopisto (Jyvaskyla, Finlandia), Uniwersytet Opolski (Opole, Polska), Universita’ degli Studi di Palermo (Palermo, Włochy), Latvijas Universitāte (Ryga, Łotwa), Universitat de València (Walencja, Hiszpania).
Ambitne plany
W końcu lipca 2020 r. Komisja Europejska ogłosiła rezultaty konkursu na wsparcie badań i innowacji w Uniwersytetach Europejskich, w którym wysoko oceniła wniosek złożony przez FORTHEM i przyznała 2 miliony euro na realizację kolejnego projektu FIT FORTHEM – Fostering Institutional Transformation of R&I Policies in European Universities.
FIT FORTHEM ma pozwolić na wypracowanie wspólnych polityk badawczych i rozwojowych, szczególnie tych dotyczących strategicznych kierunków badań i „otwartej nauki” (open science). Dzięki finansowaniu kontynuowane będą przedsięwzięcia badawcze zainicjowane już przez wielodyscyplinowe pracownie FORTHEM i będzie wspomagana integracja centrów badawczych. Uczelnie partnerskie maja poznać swoje najlepsze praktyki w sektorze badań i innowacji i wypracować procedury poprawienia dostępności do infrastruktury i zasobów danej uczelni dla partnerów. Pozwoli to na przekroczenie barier wynikających z lokalnych ograniczeń, a także ułatwi rozwój zawodowy pracowników nauki i wesprze zarządzających nauką na wydziałach w podejmowaniu decyzji na temat strategii rozwoju.
Pozostałe obszary współpracy obejmują utworzenie wirtualnych biur wsparcia eksperckiego w przygotowywaniu wspólnych wniosków grantowych w programach europejskich i w projektowaniu międzynarodowych badań. Badania pilotażowe, a w przyszłości projekty mogą uwzględniać potrzeby środowiska społecznego i gospodarczego i obejmować współpracę z przedsiębiorstwami nad uniwersalnymi rozwiązaniami, które następnie mogą być dostosowane do lokalnych potrzeb. Przewidziano także szereg szkoleń w zakresie zarządzania projektami badawczymi, planowania strategicznego czy komunikacji naukowej.
Środki, z których 227 tysięcy euro znajdzie się w bezpośrednim budżecie Uniwersytetu Opolskiego, pozwolą na wsparcie tych przedsięwzięć w uczelni. Autorkami wniosku i koordynatorkami realizacji projektu są prof. UO dr hab. Katarzyna Molek-Kozakowska z Instytutu Językoznawstwa i dr Barbara Curyło z Instytutu Nauk o Polityce i Administracji – dotychczasowa koordynator FORTHEM. Uniwersytet Opolski będzie także odpowiedzialny za rozpowszechnianie wyników i politykę informacyjną sojuszu w zakresie FIT FORTHEM.
Wizja Uniwersytetów Europejskich
Ideą programu Uniwersytetów Europejskich w najbliższych latach jest uruchamiać procesy transformacyjne w uczelniach partnerskich na podstawie przeprowadzonych analiz dotyczących zarówno potencjałów jak i różnic w systemach szkolnictwa wyższego i nauki w poszczególnych krajach. Komisja Europejska uznaje Uniwersytety Europejskie za pionierskie instytucje, które mają za zadanie wypracować plany integracji w ramach europejskiej wspólnoty naukowej, a także identyfikować bariery, które następnie można będzie usuwać dzięki specjalnie dedykowanym środkom, np. z funduszu Horyzont Europa.